Trudności

Genealogiczne trudności

2023-05-28
W związku z tym, że przeważająca część przodków wywodzi się z zaboru rosyjskiego, to większość akt parafialnych (które stanowiły główne źródło danych) spisana jest cyrylicą. Stąd też pewne trudności w ich odczytaniu, wynikające m.in. z:
  1. Podwójnego datowania wydarzeń – według kalendarza juliańskiego oraz według kalendarza gregoriańskiego. Kalendarz gregoriański, wprowadzony bullą papieską dnia 15 października 1582 roku przez papieża Grzegorza XIII, wyprzedzał kalendarz juliański i różnica między tymi datami wynosiła: w XVIII wieku (od 1 marca 1700 roku) – 11 dni; w XIX wieku (od 1 marca 1800 roku) – 12 dni, a w XX wieku (od 1 marca 1900 roku) – 13 dni. Data z kalendarza gregoriańskiego, obowiązującego do dzisiaj to ta późniejsza. Czasem zdarzało się, że ksiądz lub urzędnik odnotował w metryce tylko jedną datę. W takim przypadku trudno ustalić według jakiego kalendarza została ona zapisana.
  2. Wpisaniu nazwisk cyrylicą bez ich polskiego odpowiednika. Powodowało to różne interpretowanie nazwisk z polskimi znakami. Wśród przodków problemy takie pojawiały się przy odmianie nazwisk: Kurek (Kórek), Jakubczyk (Jakóbczyk), Choina (Hoina), Dubczak (Dóbczak), Sęderski (Senderski), Rzeszot (Zeszot), Waś (Wasio).
Księża i urzędnicy sporządzali akty na podstawie danych podanych przez zgłaszających, którzy bardzo często nie umieli pisać ani czytać. Stąd też pewne nieścisłości wynikające z przekazu ustnego danych, np.:
  1. Różny zapis imion i nazwisk w dokumentach. Problemy takie pojawiały się przy imionach lub nazwiskach: Błaziński (Łaziński), Cuchryta (Czuchryta), Czyżewski (Ciszewski), Satryn (Satra, Setra, Satrin, Satryń, Satyr, a wcześniej nawet Szatan), Widyński (Wideński), Czarnecki (Czarnicki), Dubczak (Dupczak), Kowalik (Kowalczyk), Gabriel (Gabryel), Marianna (Maryanna, Maryna), Wojciech (Woyciech), Kałdonek (Kałdunek), Łajewska (Łojowska), Matyjasek (Matyasek, Matyjaszek), Mokijowska (Mokijewska), Senderski (Sanderski), Polich (Pilich), Kacper (Kasper), Bukowski (Bukoski), Samcik (Samczyk), Saran (Szaran), Waszek (Wasek), Waś (Woś), Wawrzyniec (Wawrzeniec lub z rosyjska Ławrenty), Watras (Watros), Rodzik (Radzik), Wójcik (Woycik).
  2. Podawanie imion, przezwisk lub przydomków poszczególnych osób, np.: Kwapiszewski (Kwapisz), Bartoszek (Bartoś, Bartoch), Piekarczyk (Bomba, Bąba), Drążnik (Dragan), Dominika (Domicela), Jusiak (Jasińska), Kasperek (Tkaczyk), Kudła (Kudlińska), Andrzej (Jędrzej).
  3. Podawanie w różnych księgach zamiennie imion podwójnych. W niektórych danych widnieje imię pierwsze, a w innych imię drugie.
  4. Podawanie wieku przybliżonego zarówno zmarłych jak i rodziców przy narodzinach dzieci. Powodowało to określone trudności z określeniem nawet przybliżonych dat urodzin, np.
    1. Wawrzyniec Waś (urodzony ok. 1837 roku w Witoszynie) miał z żoną Marianną z domu Kucharską (urodzoną w Rąblowie 21.05.1837r., zmarłą 30.04.1907r. w Witoszynie) siedmioro dzieci. Podczas sporządzania aktów urodzeń swoich dzieci podawał swój wiek:
      • 25 lat, podczas urodzin syna Jana 21.10.1860r. (rok urodzenia ok. 1835),
      • 30 lat, podczas urodzin córki Antoniny 25.05.1863r. (rok urodzenia ok. 1833),
      • 28 lat, podczas urodzin syna Karola 3.11.1866r. (rok urodzenia ok. 1836),
      • 32 lata, podczas urodzin córki Anieli 20.07.1869r. (rok urodzenia ok. 1837),
      • 40 lat, podczas urodzin córki Franciszki 17.10.1873r. (rok urodzenia ok. 1833),
      • 35 lat, podczas urodzin córki Katarzyny 22.11.1875r. (rok urodzenia ok. 1840).
    2. Tomasz Sosik (urodzony ok. 1827 roku w Rzeczycy, zmarły w Rzeczycy 26.01.1874r.) miał z żoną Katarzyną z domu Czarnecką (urodzoną w Rogowie 20.09.1829r., zmarłą 13.05.1885r. w Rzeczycy) ośmioro dzieci. Podczas sporządzania aktów urodzeń swoich dzieci podawał swój wiek:
      • 24 lata, podczas urodzin córki Agnieszki 18.01.1853r. (rok urodzenia ok. 1829),
      • 28 lat, podczas urodzin syna Józefa 26.10.1855r. (rok urodzenia ok. 1827),
      • 38 lat, podczas urodzin córki Franciszki 4.10.1858r. (rok urodzenia ok. 1820),
      • 34 lata, podczas urodzin syna Ludwika 28.03.1862r. (rok urodzenia ok. 1828),
      • 30 lat, podczas urodzin syna Stanisława 13.11.1864r. (rok urodzenia ok. 1824),
      • 48 lat, podczas urodzin syna Teofila 23.04.1867r. (rok urodzenia ok. 1819),
      • 36 lat, podczas urodzin córki Zofii 27.04.1870r. (rok urodzenia ok. 1834).
    3. Marcin Marcinek (urodzony ok. 1822 roku) miał z żoną Agnieszką z domu Grygiel (urodzoną w Niemcach 17.01.1826r., zmarłą 20.04.1907r. w Niemcach) szóstkę dzieci. Podczas sporządzania aktów urodzeń swoich dzieci podawał swój wiek:
      • 27 lat, podczas urodzin syna Piotra 1.08.1849r. (rok urodzenia ok. 1822),
      • 46 lat, podczas urodzin córki Magdaleny 23.06.1859r. (rok urodzenia ok. 1813),
      • 40 lat, podczas urodzin córki Marianny 1.08.1849r. (rok urodzenia ok. 1822).
    4. Jan Grygiel (urodzony ok. 1824 roku w Niemcach, zmarł 21.04.1897r. w Niemcach) miał z żoną Katarzyną z domu Branica (urodzoną w Niemcach 17.12.1829r., zmarłą 17.07.1915r. w Niemcach) jedenaścioro dzieci. Podczas sporządzania aktów urodzeń swoich dzieci podawał swój wiek:
      • 26 lat, podczas urodzin córek Marianny i Weroniki 27.07.1850r. (rok urodzenia ok. 1824),
      • 36 lat, podczas urodzin córki Marianny 7.09.1858r. (rok urodzenia ok. 1822),
      • 35 lat, podczas urodzin syna Stanisława 6.05.1865r. (rok urodzenia ok. 1830),
      • 51 lat, podczas urodzin syna Jana 25.08.1875r. (rok urodzenia ok. 1824).
    5. Andrzej Feliks Grzegorczyk (urodzony ok. 1842r. w Wierzchoniowie, zmarł 17.04.1888r. w Wierzchoniowie) miał ze swoją żoną Marianną z domu Jakóbczyk (urodzona ok. 1847r. w Wierzchoniowie) dziewięcioro dzieci. Podczas sporządzania aktów urodzeń swoich dzieci podawał swój wiek:
      • 25 lat, podczas urodzin syna Wojciecha 11.04.1866r. (rok urodzenia ok. 1841),
      • 26 lat, podczas urodzin syna Karola 24.09.1868r. (rok urodzenia ok. 1842),
      • 26 lat, podczas urodzin córki Franciszki 16.04.1871r. (rok urodzenia ok. 1845),
      • 30 lat, podczas urodzin córki Zofii 1.04.1872r. (rok urodzenia ok. 1842),
      • 31 lat, podczas urodzin syna Tomasza 7.12.1873r. (rok urodzenia ok. 1842),
      • 35 lat, podczas urodzin córki Małgorzaty 13.07.1876r. (rok urodzenia ok. 1841),
      • 40 lat, podczas urodzin syna Franciszka 9.10.1881r. (rok urodzenia ok. 1841),
      • 44 lata, podczas urodzin córki Anieli 15.06.1885r. (rok urodzenia ok. 1841).
    6. Sebastian Satryn (w dokumentach widniej także nazwisko Szatan, urodzony ok. 1786r., zmarł 11.08.1850r.) miał z dwoma żonami dziewięcioro dzieci. Podczas sporządzania aktów urodzeń swoich dzieci podawał swój wiek:
      • 25 lat, podczas urodzin córki Katarzyny 18.10.1813r. (rok urodzenia ok. 1788),
      • 30 lat, podczas urodzin córki Anny 6.07.1816r. (rok urodzenia ok. 1786),
      • 36 lat, podczas urodzin córki Marianny 11.07.1819r. (rok urodzenia ok. 1783),
      • 45 lat, podczas urodzin syna Macieja 2.02.1842r. (rok urodzenia ok. 1797),
      • 56 lat, podczas urodzin syna Tomasza 8.11.1844r. (rok urodzenia ok. 1788),
      • 60 lat, podczas urodzin syna Franciszka Ksawerego 4.12.1847r. (rok urodzenia ok. 1787).
Scroll to Top